Η Καθαρά Δευτέρα είναι μία κινητή εορτή, η οποία εξαρτάται από την ημερομηνία του Πάσχα. Συγκεκριμένα η Καθαρά Δευτέρα πέφτει κάθε χρόνο στο ξεκίνημα της 7ης εβδομάδας, δηλαδή 48 μέρες πριν το Ορθόδοξο Πάσχα και προφανώς πάντοτε ημέρα Δευτέρα.
Την Καθαρά Δευτέρα ξεκινάει η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημαίνει το τέλος των Αποκριών. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονται» πνευματικά και σωματικά. Η Καθαρά Δευτέρα επίσης είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς.
Η νηστεία διαρκεί 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο. Εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης του Χριστού, το χριστιανικό Πάσχα.
Η ελληνική παράδοση είναι γεμάτη έθιμα τόσο για τις Αποκριές, όσο και για την Καθαρή Δευτέρα και τη Σαρακοστή που ακολουθεί.