Οι απάτες με QR Codes (γνωστές και ως QRishing ή Quishing) έχουν αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια, επειδή οι απατεώνες εκμεταλλεύονται την εμπιστοσύνη των χρηστών στα QR και το γεγονός ότι δεν μπορείς να δεις εύκολα πού οδηγούν πριν τα σαρώσεις.
Παρακάτω είναι οι πιο συνηθισμένοι τύποι απάτης και τρόποι προστασίας:
Πώς λειτουργούν οι απάτες με QR Code
Κακόβουλοι σύνδεσμοι
Σαρώνεις τον κώδικα και σε οδηγεί σε μια ψεύτικη ιστοσελίδα που:
- μιμείται τράπεζα,
- υπηρεσίες παράδοσης,
- e-banking,
- social media,
- πληρωμές.
Στόχος τους είναι να σου κλέψουν:
- κωδικούς,
- στοιχεία κάρτας,
- προσωπικά δεδομένα.
Απάτες πληρωμών
Το QR οδηγεί σε σελίδα πληρωμής (π.χ. PayPal, Revolut, τράπεζα), όπου σου ζητούν:
- να πληρώσεις κάτι που δεν υπάρχει,
- να καταθέσεις «τέλη αποστολής»,
- να κάνεις επαλήθευση.
Επικόλληση ψεύτικου QR πάνω σε πραγματικό
Συμβαίνει σε:
- πάρκινγκ,
- μηχανήματα αυτόματης πληρωμής,
- εστιατόρια (μενού),
- χώρους στάθμευσης.
Ο απατεώνας κολλάει ένα δικό του QR πάνω στο αυθεντικό, οδηγώντας σε κακόβουλη σελίδα.
Εγκατάσταση κακόβουλων εφαρμογών
Ο QR οδηγεί σε «δήθεν» εφαρμογή ή APK (κυρίως Android), που:
- καταγράφει πληκτρολογήσεις,
- κλέβει κωδικούς,
- δίνει απομακρυσμένο έλεγχο της συσκευής.
Επιθέσεις phishing μέσω email/SMS
Λαμβάνεις email ή μήνυμα με QR για:
- “επαλήθευση λογαριασμού”
- “παράδοση δέματος”
- “παραβίαση λογαριασμού”
Στόχος: να σε στείλει σε phishing σελίδα.
Πώς να προστατευτείς
Έλεγξε το πλαίσιο/πηγή
- Μην σαρώνεις QR που βρίσκεις απλά «στο δρόμο».
- Δες αν ο QR φαίνεται κολλημένος πάνω σε άλλον.
Δες τη διεύθυνση πριν πατήσεις
Στα περισσότερα κινητά μετά τη σάρωση εμφανίζεται link.
Αν δεις κάτι ύποπτο, ΜΗΝ το ανοίξεις.
Σημάδια κινδύνου:
- περίεργοι χαρακτήρες (π.χ. g00gle, faceb00k)
- ακατανόητο domain
- ξένη κατάληξη που δεν ταιριάζει με την υπηρεσία
Μην δίνεις ποτέ κωδικούς ή στοιχεία κάρτας
Καμία τράπεζα/υπηρεσία δεν θα ζητήσει:
- κωδικούς e-banking,
- OTP,
- PIN καρτών.
Απόφυγε QR που οδηγούν σε λήψεις εφαρμογών
Κατέβαζε εφαρμογές μόνο από Google Play / App Store.
Χρησιμοποίησε antivirus στο κινητό
Μπορεί να «πιάσει» κακόβουλες σελίδες.